Hamile kalmaya karar vermeden önce...
"Sağlıklı bir hamilelik dönemi geçirmek, sağlıklı ve rahat bir doğum yapmak ve sağlıklı bir bebeğe sahip olmak için hamile kalmaya karar verdiğinizde doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.”diyen Op. Dr. Alper Mumcu, bu süreci anlatıyor.
Anne olmaya psikolojik olarak hazır olmanın çok önemli olduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Alper Mumcu, anne olmadan önce merak edilenleri ve dikkat edilmesi gerekenleri anlatıyor.
Gebelik öncesi muayene
yaptırmak gerekir mi?
Anne olmaya karar verildiğinde ilk yapılması gereken gebeliği
takip etmesi istenilen hekim ile temasa geçmek, randevu almak ve
muayeneye gitmektir. Gebelik öncesi muayenenin birtakım amaçları
vardır. Sağlık durumu ile ilgili amaçların dışında sizin
hamileliğinizi takip etmesini ve doğumunuzda eşlik etmesini arzu
ettiğiniz hekiminizi tanımanız ve pozitif diyalog kurmanız
açısından da bu ilk ziyaret son derece önemlidir. Doktorunuzla
kuracağınız diyalog hamilelik takiplerinin önemli bir detayıdır.
Doktorunuz "ben bebek sahibi olmak istiyorum" diye başvurduğunuzda
sizin genel sağlık durumunuz ile ilgili ana hatları çıkartmaya
çalışacak ve olası problemleri saptayarak bunları tedavi
edecektir.
Muayenenin aşamaları
nelerdir?
Muayenenin ilk aşaması görüşmedir. Bu görüşmede doktorunuz ilk
önce sizi tanımaya çalışacaktır. Yaşınız, mesleğiniz, kaçıncı
evliliğiniz olduğu gibi sizin için önemsiz görünebilecek bazı
bilgiler doktorunuza önemli ipuçları verebilir. Bunlardan
mesleğiniz özellikle önemlidir. Meslek ile ilgili faktörler genel
sağlık durumu dışında hamilelikte de zararlı olabilmektedir.
Doktorunuz daha sonra kalp hastalığı, diabet, karaciğer hastalığı,
böbrek hastalığı gibi kronik sistemik hastalığınız olup olmadığını
sorgular. Bu hastalıkların varlığı hamileliğin size zarar vermesine
neden olabileceği gibi bebeğinizin sağlıklı gelişimine engel
olabilmesi açısından da önemlidir. Sistemik hastalıklar gözden
geçirildikten sonra sıra daha spesifik olan jinekolojik
hastalıklara gelir. Miyom, yumurtalık kisti, endometriozis gibi
hamileliğe engel olabilecek durumların varlığına yönelik ipuçları
aranır ya da daha önceden bu tür durumların varlığı tespit edilmiş
ise uygulanan tedaviler ve sonuçları ile ilgili bilgi edinilir.
Bazı jinekolojik hastalıklar ve enfeksiyonlar hamile kalmada
güçlüğe ya da hamile kalındığında düşüklere neden olabildiğinden
jinekolojik öykü son derece önemlidir. Eğer daha önce doğum
yaptıysanız bebeklerin doğum haftaları, doğum kiloları, doğum
şekli, eylem ve doğum sırasında yaşanan özellikler değerlendirilir.
Eğer daha önceden tekrarlayan düşükler, sakat ya da ölü doğumlar
varsa doktorunuz yeniden hamile kalmanıza izin vermeden önce
bunların nedenlerini araştırmak ve gerekiyorsa tedavi etmek
isteyecektir.
Görüşmenin bir başka amacı da anne-baba adayının yaşam ve beslenme
alışkanlıklarının ortaya çıkarılmasıdır. Bu alışkanlıklar
hamileliğe ve bebeğe zarar verebileceği için mutlaka
sorgulanmalıdır. Düzenli ya da düzensiz kullanılan ilaçlar hekim
ile tartışılmalı, bunların gebeliğe ve bebeğe olan etkileri
sorgulanmalıdır. Öte yandan alerji varlığı ve hangi maddelere karşı
allerjik olunduğu da önemlidir.
Laboratuar incelemeleri de
yaptırmak gerekir mi?
Op. Dr. Alper Mumcu: Öykü ve muayeneden sonra sıra bunlarla saptanamayan faktörlerin incelenmesi gerekir. Bu inceleme laboratuvar yardımıyla yapılır. Bilinen herhangi bir hastalığı olmayan kişilerde rutin testler istenir.
Rutin testler
şunlardır:
Tam kan sayımı
Tam idrar tetkiki
Anne ve babanın kan grupları
Toksoplazma ile ilgili testler
Rubella (kızamıkçık) ile ilgili testler
Hepatit B ile ilgili testler
Açlık kan şekeri (AKŞ) bakılması son zamanlarda
önerilmemektedir çünkü AKŞ sadece var olan aşikar diabeti gösterir.
Bunun yerine 50 gram glukoz ile yapılan tarama testi daha önemli
bilgiler verebilir.
Bunlar dışında belirli bir yakınma ya da bulgu varsa buna yönelik
incelemeler yapılır. Örneğin adet düzensizliği varlığında tiroid ve
prolaktin hormonları da dahil olamak üzere detaylı hormon
incelemesi gerekli olabilir. Jinekolojik hastalık dışında bir
patoloji saptandığında doktorunuz ilgili branştan konsülatasyon
isteyecektir.
Muayene sonucunda ne
önerilerde bulunuyorsunuz?
Op. Dr. Alper Mumcu: Tüm incelemeler yapıldıktan ve hamile
kalmaya engel bir durum olmadığı gösterildikten ya da var olan
patolojiler tedavi edildikten sonra sıra önerilere gelir.Yapılan
tetkiklerde rubella'ya karşı bağışık olmadığınız saptanırsa aşı
olmanız gerekir. Ancak bu aşı canlı virüslerden yapıldığı için aşı
sonrası 3 ay süreyle hamile kalmamanız ve bu sürenin sonunda
bağışılık gelişlip gelişmediğini kontrol ettirmeniz gereklidir.
Eğer diabet (şeker hastalığı) saptanmış ise kan şeker düzeyinizin
mutlaka normal düzeyde tutulması gerekir Yapılan araştırmalar kan
şekeri yüksekliğinin hamilelik üzerinde olan olumsuz etkilerinin
döllenme olmadan çok daha önce başladığını ortaya koymuştur.
Sigara ve alkol konusundaki görüşleriniz nelerdir?
Sigarayı bırakmak için anne olmayı istemekten daha iyi bir sebep
olamaz. Sigara kadında yumurta, erkekte sperm sayı ve kalitesini
azalttığından gebe kalmada güçlüğe neden olabilir. Sigara içen
gebelerin bebekleri düşük doğum ağırlıklı olabilmekte, bu
kadınlarda düşük ya da erken doğum daha sık görülmektedir. Yeni
yayınlanan bir çalışmada gebelikleri boyunca sigara kullanan
kadınlardan doğan erkek çocukların ileriki yaşamlarında suç ve
şiddete olan eğilimlerinin artmış olarak bulunması ilginçtir.
Benzer şekilde alkol de gebe kalma şansını bir miktar azaltır. Anne
karnında alkole maruz kalan bebeklerde uzun dönemde zeka
gerilikleri, öğrenme bozuklukları, davranış bozuklukları
görülebilir. Yine yapılan bir çalışmada haftada 1-5 kez alkol
kullanan kadınların hiç kullanmayanlara göre daha zor gebe
kaldıkları saptanmıştır. Alkol erkekte de sperm sayısı ve
kalitesini azaltır.
Hamile kalmadan önce
beslenmede dikkat edilmesi gereken noktalar var
mıdır?
Op. Dr. Alper Mumcu: Gebelikte olduğu gibi gebe kalmaya karar verildiğinde de beslenme son derece önemlidir. Suni tatlandırıcılar, kafein gibi pek çok maddenin kullanımı azaltılmalıdır. Kilo fazlalığı varsa bunları vermek için en iyi dönem gebelik öncesidir. Çünkü gebelikte diet önerilmez. Yaygın kanının aksine beslenme bozukluğu olmayan kişilerde hamile kalmadan önce vitamin takviyesi gerekmez. Bu durumun istisnası folik asittir. Hamile kalmadan önce B grubu vitaminlerden biri olan folik asit takviyesi faydalı olmaktadır. Günde alınan 400-800 mikrogram folik asit bebekdeki merkezi sinir sistemi anomalilerini yüzde 50'ye yakın oranda azaltır.
Haber: bebek.com