Bebeğinizin tebessümü neler anlatıyor?

Bebeğin gülümsemesiyle kiletişim kurduğunu belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seda Özer, bebeğin gülümseme aşamalarıyla ilgili merak edilenleri anlatıyor.

Annesinin yüzünü görmek, hatta yabancı da olsa, kendisine gülümseyen bir yüzle karşılaşmak ve sevdiği bir oyuncağı görmenin bebeğinizde bilinçli bir gülümsemeye neden olduğunu biliyor muydunuz?

Gülümsemek, bebeğin sosyal gelişimindeki ilk basamağı

Yaklaşık 2 aylık olunca bebeğiniz gerçek anlamda ilk gülümsemesini yapar. Bu gülümseme, bebeğinizi mutlu eden ya da belki şaşırtan bir olaya cevap niteliğindedir. Annesinin yüzünü görmek, hatta yabancı da olsa, kendisine gülümseyen bir yüzle karşılaşmak, sevdiği bir oyuncağını görmek bilinçli bir gülümsemeye sebep olabilir. Artık refleks olmaktan çıkan ve ‘sosyal gülümseme’ olarak adlandırılan bu tepki, bebeğin sosyal gelişiminin de ilk basamağı kabul edilir. Bebeğiniz artık etraftaki insanları ve nesneleri izlemeye başlamıştır. İnsan sesi duyunca başını çevirerek bakar, annesinin sesini tanır. Anne bebek için en önemli varlık, ilk iletişim kurduğu kişidir.  Anne gülümserse bebek de gülümser. Anne sakin, yumuşak, sevecen ve gülümseyen bir anne ise bebek de sakin huzurlu ve gülümseyen bir bebek olur.

Sosyal gülümsemeyi refleks gülümsemeden ayırabilirsiniz!

Sosyal gülümsemeyi, refleks gülümsemeden ayırt etmenizi sağlayacak fiziksel bazı ipuçları da vardır. Örneğin; sosyal gülümseme sırasında bebeğinizin sadece dudak köşeleri değil, yanakları da yukarı doğru kalkar ve çoğu zaman gözleri bir çizgi kadar kısılır. Oysa refleks gülümsemede yanaklar sabit kalırken, daha basit bir dudak hareketi gözlenir. Gülümseme sırasında ağzın tamamen açılması ise bebeğinizin artık sosyalleştiğinin bir işaretidir.

Sesli gülmeler başlar!

4 aylık bebeğiniz artık sesli gülmeye başlamıştır! Yani artık sadece gözünüzle değil, kulağınızla da onun keyfine tanık olabilirsiniz.

6. ay: Seçici gülümseme dönemi

Hayatın 6. ayına doğru bebekler, tanıdıkları yüzlerle iletişim kurmanın bir aracı olarak gülümseme tepkisi verirler. Artık SEÇİCİ GÜLÜMSEME dönemi başlamıştır. Yabancı yüzlere nadiren, ama tanıdık yüzlere (anne-baba-bakıcı gibi) daha çok güldüğünü görürsünüz. Çalışmalar göstermiştir ki; anne ya da bakıcı gibi tanıdık bir yüz görmek; oyuncak ya da diğer işitsel veya görsel araçlarla karşılaşmaktan daha çok gülümseme tepkisi yaratmaktadır. Aynı dönemde, yabancı olsa dahi, diğer bebekleri algılama, onlara dokunmak için uzanma ve onlara gülümseme davranışı başlar.

6. ayda gülmüyorsa dikkat!

Öte yandan; 6 aylık bir bebekte halen sosyal gülümseme başlamaması, otizmin erken belirtilerinden biri olarak kabul edilir ve bir uzmana başvurmayı gerektirir.

Tanıdık yüzlere daha uzun gülerler

Bebekler, 6. aydan 12. aya kadar geçen dönemde, rahatlık düzeyleri ve iletişim halinde oldukları kişilerle yaşadıkları eğlenceli anları temel alarak farklı gülümseme tipleri geliştirirler. Tanıdık yüzlere daha uzun, dolu dolu gülümserken, yeni tanışılan kişilere verilen gülücük daha kısa, çekingen ve mahcup olma eğilimindedir.

8. ayında siz de karşılık verin!

8. aydan itibaren 'beklentisel gülümsemeler' başlar. Artık kendi başına oturabilen ve karşısındaki ile oyunlar oynayabilen bebek, bu aktiviteden duyduğu hazzı gülümseyerek belli eder ve karşısındakinden de aynı gülümseme yanıtını alma beklentisi taşır. Bu nedenle önce gülümser, sonra başını çevirerek annesine bakar. Annesinden gülümsemesine aynı şekilde yanıt alan bebek, her seferinde annenin kendine bakacağını ve gülümseyeceği beklentisi ile davranışını pekiştirir.

12. ayla birlikte kendine gülme şeması oluşturur!

Bebeklik döneminin sonlarına doğru, yani 1 yaşa yaklaşılırken, artık bebeğiniz sadece soysal iletişimin bir parçası olarak değil, kendi iç dünyasında yaşadığı tatminin göstergesi olarak da gülümser. Yeni bir öğreti, yeni bir beceri, üstesinden gelinen bir iş, başarılı bir uygulama gibi. Daha sonraları, biraz etrafındakileri taklit ederek, biraz da geçen bir yılda edindiği komik ve haz veren tecrübeler ile kendine bir gülme şeması oluşturacaktır.