6 soruda rahim sarkmasını tanıyalım
Kadınların en büyük kabuslarından olan rahim sarkmasıyle ilgili yeterli bilgiye sahip olmanız büyük önem taşıyor. Prof. Dr. İsmail Mete İtil konuyla ilgili merak edilen sorulara cevap veriyor.
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Başkanı ve Ege Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim dalı Öğretim Üyesi Profesör Doktor İsmail Mete İtil, rahim sarkması hakkında merak edilen soruları cevapladı.
Genital organlarda sarkma
genellikle orta yaş ve üzerinde görülüyor, bunun nedeni
nedir?
Normalde kemik çatı içinde yer alan bu organlar kendilerini tutan bağların sayesinde ancak sınırlı olarak hareket edebilirler. Yaş ilerledikçe ve özellikle yapılan doğum sayısı arttıkça bu bağlar esnekliklerini kaybediyor ve böylece genital organların vajina içine sarkmasına neden oluyor halk arasında buna genellikle rahim sarkması dense de genital organlar daha çok ve sıklıkla birlikte sarkarlar. Bazen sarkma öylesine belirgindir ki, kadın vajina girişinde rahim ağzını eliyle hissedebilir.
Başka sebeplerle de rahimde sarkma görülebilir mi?
Bazı faktörler rahim sarkmasını kolaylaştırabilir:
- Birden fazla gebelik ve normal doğum yapmak,
- İri bebek doğurmak,
- İlerlemiş yaş,
- Fazla ağır kaldırmak,
- Sürekli öksürmek,
- Tuvalette fazla ıkınmak,
- Şişmanlık, kronik kabızlık ve bazı akciğer hastalıkları karın
tabanındaki kasları ve bağ dokusunu fazla gererek rahim sarkmasının
gelişmesine neden olabilirler.
Rahim sarkması ne
tür şikayetlere yol açar?
Rahim sarkması tek başına olduğunda kadının özellikle ayakta
durduğunda, öksürdüğünde, hapşırdığında ve ıkındığında ağrı ve alt
bölgede dolgunluk hissetmesine neden olur. Çok ileri durumlarda
rahim tümüyle vajinadan dışarı çıkar, kadın parmakları ile rahmi
geri itse bile bir süre sonra tekrar dışarı çıkar, zamanla üzerinde
ülserler açılabilir. Ciddi rahim sarkmalarında vajinada yaralar
oluşabilir. Çünkü sarkan rahim, vajina duvarı ile dıştaki cildin
sürtünerek yara oluşturmasına neden olacaktır. Nadiren, mikrop
kapmasına da yol açabilir. Rahim sarkması yanında mesane ve
bağırsak gibi diğer karın içi organların sarkması da beraber
görülebilir. Mesanenin sarkması, vajinanın ön kısmından olur ve
idrar yaparken zorluk yapar. Ayrıca idrar yolu enfeksiyonlarına da
zemin hazırlar. Bağırsak sarkmasında ise dışkı yaparken zorlanmaya
ve basur oluşmasına neden olur.
Genital organlarda sarkma sorunu yaşayan kadınların diğer bir
sorunu da zor doğumlarda ortaya çıkan yırtıkların vajinada
genişleme şikâyetine yol açmasıdır. Bu durum kadının eşiyle cinsel
yaşamda sorunlar yaşamasına, çiftin eskisi gibi cinsel yaşamdan
zevk alamamasına neden olabilir.
Rahim sarkmasını
engellemek için alınabilecek tedbirler var mı?
Rahim sarkması riskini azaltmak için çeşitli şeyler
yapabilirsiniz :
- Fazla kilolarınızdan kurtulun.
- Bağırsak hareketlerini düzenlemek için lifli gıdalar alın.
- Kegel adı verilen pelvik kasları güçlendiren egzersizleri düzenli
yapın.
- Karın içi basıncı artıracak dar korseler ve giysiler
giymeyin.
- Ağır kaldırmaktan kaçının
Rahim sarkmasında
tanısı nasıl konur?
Genellikle kadınlar rahim sarkmasının farkındadırlar. Ancak
bazen organ sarkması hiçbir sorunu olmayan bir kadında tesadüfen
saptanabileceği gibi sıklıkla idrar kaçırma veya alt bölgede
dolgunluk hissi yaşayan bir kadının jinekolojik muayenesi esnasında
sarkmanın kolaylıkla görülmesiyle konur.
Rahim sarkmasının
tedavisi hakkında bilgi verir misiniz?
Rahim sarkmasının tedavisi kadının yaşına, hastalığın
derecesine, kadının genel sağlık durumuna ve daha sonra çocuk
doğurmak isteyip istemediğine göre değişir. İleride bu problemin
gelişmesi düzenli Kegel egzersizleri denilen vajina etrafındaki ve
perine kasları kasma egzersizleri yapılarak kısmen de olsa
engellenebilir. Ailesini tamamlamış bir kadında genital organ
sarkması durumunda uygulanan tedavi şekli genellikle rahmin
vajinadan çıkarılması ve ön ve arka vajina duvarlarındaki
fazlalıkların çıkarılarak vajina daraltılması şeklindedir. Vajen
daraltma operasyonu geçiren kadınlar eğer gebe kalırsa normal doğum
yerine sezeryan olmaları gerekir.
Üreme çağındaki ve halen doğum yapmayı düşünen yada ailesini
tamamlamış olsa bile rahim alınmasını kabul etmeyen bir kadında ise
rahim alınmaksızın yalnızca ön ve arka vajina duvarlarındaki fazla
doku alınarak genişlemenin tamiri yani vajinanın daraltılması
yoluna gidilir. Böylelikle doğum sonrası vajina genişlemesi
yakınması olan kadınların şikayetleri azalacak ve cinsel yaşamdan
da eskisine oranla daha fazla tatmin sağlanacaktır. Vajina
daraltılması operasyonuna tıpta vajinoplasti adı verilir.
Belirgin rahim sarkması durumunda karın yoluyla rahmi yerinde tutan bağlara ulaşılarak bu bağların yukarı çekilmesi ve böylelikle rahmin alınmaması mümkündür. Ancak yukarı çekme operasyonlarının çok da uzun ömürlü olmadığı bilinmelidir. Yapılan operasyonun tipine ve yapan cerrahın tekniğine bağlı olarak 3-5 yıl içersinde tekrarlama riski ortaya çıkabilir.