Bu çocuklar okulda daha başarılı!
Memorial Şişli Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Yeşim Çelik, okul çağı çocuklarda beslenme hakkında bilgi verdi.
Okulların açılmasıyla birlikte ailelerin, yaz tatildeyken bazı değişikliklere uğrayan alışkanlıkları tekrar düzene sokmaları gerekiyor. Özellikle besleme bu konuda büyük önem taşıyor.
Çocukların gerek sağlıklı ve düzenli beslenmesi, gerekse okul
başarılarını bir basamak üste taşıması için yiyip içtiklerine çok
dikkat edilmesi gerekiyor. Kahvaltının çocuklar için en önemli öğün
olduğunu söyleyen Memorial Şişli Hastanesi Beslenme ve Diyet
Bölümü’nden Uz. Dyt. Yeşim Çelik, okul çağı çocuklarda beslenme
hakkında bilgi verdi.
Anne-baba çocuğa örnek
olmalı
Yaz tatilinde kazanılan yeni alışkanlıklar (uyku saatlerindeki
değişiklikler, sabah geç kalkıldığı için kahvaltı saatinin sarkması
ya da öğle yemeğinin atlanması, sıvı tüketiminin ve ara öğünlerin
azalması) okulların açılmasıyla yerini; yeterli, dengeli ve düzenli
beslenmeye bırakmalıdır. Yetersiz ve düzensiz hale gelen bu
beslenme alışkanlıklarını düzenlemede, anne babalara büyük iş
düşmektedir. Çocuğu zorlayarak veya ödül-ceza yöntemiyle değil;
mantıklı bir şekilde anlatarak ve onlara örnek olarak düzeni
sağlamak gerekmektedir. Çocukların duyduklarından ziyade
gördüklerini uyguladıkları unutulmamalıdır.
Kahvaltı alışkanlık haline
gelmeli
Çocuklar için kahvaltı en önemli öğündür. Sağlıklı bir kahvaltı,
çocukların güne zinde başlamasını sağlamakta, gün içerisinde
yapılan faaliyetlerin; anlama, algılama, anımsama ve verimli bir
şekilde olması açısından büyük önem taşımaktadır. Kahvaltının
ebeveynlerin gözetiminde, okula gitmeden yapılması önerilmektedir.
Dengeli bir kahvaltının çocukların okul başarısında olumlu etkileri
vardır. Kahvaltı yapılmadığı durumlarda yorgunluk, dikkat
dağınıklığı, baş ağrısı ve okul başarısında düşmeler gözlemlenir.
Bu nedenle kahvaltıyı alışkanlık haline getirmek gerekmektedir.
Beslenme çantasından cevizi
eksik etmeyin
Dengeli bir kahvaltıda; peynir, yumurta, tahıllı ekmek, domates,
salatalık, maydanoz, biber gibi yeşillikler ile dilimlenmiş taze
meyveler mevsimine uygun olarak bulundurulmalıdır. İçecek olarak da
taze sıkılmış meyve suyu ve süt tercih edilmelidir. Ceviz,
kahvaltılarda olması gereken, içeriğindeki yağ asitleri ile beyin
gelişimine yardımcı bir besindir. Pekmez, bal, fındık ezmesi veya
reçel de çocukların günlük enerjilerine katkıda bulunabilecek
karbonhidratlı besinlerdir. Bazen çeşitlilik sağlamak için
çocuklara kahvaltılık gevrekler de verilebilir. Yanına taze
sıkılmış meyve suyu, taze dilimlenmiş meyve, ceviz ve fındık
eklenirse kahvaltı daha yeterli hale gelecektir. Çocukların
sıkılmamaları açısından bazen kahvaltıda peynirli veya sebzeli
gözleme, börek veya simit de verilebilir.
Öğle yemeğinin evde
hazırlanması önemli
Çocuğun okulda geçirdiği vakitlerde beslenme olanaklarını çok
iyi tanımak gerekmektedir. Bazı okullar tabldot seçenekleri
sunmakta, bazı okullarda ise fastfood tarzı yemeklere çocuklar çok
rahat ulaşmaktadır. Ayrıca toplu beslenme yapılan yerlerde çıkan
yemekler, çocukların damak tadına uygun olmayabilir ya da alışkın
olmadıkları yemekleri tüketmek istemeyebilirler. Bu konuda çocuk
asla suçlanmamalıdır. Aileler, okulda hazırlanan menüleri kontrol
ederek, çıkan yemekler konusunda fikir sahibi olabilir ve çocuğun
öğle yemeğini tüketmek istemediği durumlarda evden götürmesi
sağlanabilir. Bu durumda, tavuklu, peynirli, ton balıklı sandviçler
hazırlanabilir; yanına salata, ayran, süt veya meyve suyu gibi
alternatifler sunulabilir.
Ara öğün yapmayan çocuklar
daha çok abur cubur tüketiyor
Vaktinin büyük kısmını okulda geçiren çocukların beslenme
çantasına sağlıklı atıştırmalıklar konulmalıdır. Aşırı yağlı,
şekerli, tuzlu yiyeceklerden ve gazlı içeceklerden uzak durulmalı;
bunların yerine süt, yoğurt, taze meyve, meyve suyu, kuru
yemiş, kuru meyve, peynirli sandviç, evde yapılmış kek ya da
kurabiye gibi atıştırmalıklar tercih edilmelidir. Yapılan
araştırmalar, ara öğün yapmayan çocukların abur cuburu daha çok
tükettiğini, ana öğünleri de kimi zaman atladıklarını
göstermektedir.
Akşam yemeklerinde et ve sebze
tercih edilmeli
Akşam yemeklerini çocuğunuzla yemeniz, sadece porsiyonunu doğru
ayarlamanız gerekmektedir. Akşam yemeklerinde et ile pişirilen
sebze yemekleri; süt grubundan ayran ya da yoğurt; tahıl grubundan
ise pilav, makarna ya da ekmek eksik edilmemelidir. Özellikle
kalsiyum içeriği fazla olan süt ve süt ürünleri çocuğunuzun kemik
ve diş gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Sebze yemeği ile
vitamin, mineral ve karbonhidrat ihtiyacı karşılanır. Çocukların
sağlıklı beslenmesi için gerekli porsiyon yetişkinlerin ortalama
1/3'ü kadardır. Bunun dışında çocuğa fazlasını yemesi konusunda
ısrarcı olunmamalıdır.
Küçük yaşlarda su içme
alışkanlığı kazandırılmalı
Çocuklara su içme alışkanlığını küçük yaşlarda kazandırmak çok önemlidir. Okula giderken mutlaka yanlarına su şişesi koyulmalı ve gün içerisinde bunu tüketmeleri konusunda telkinde bulunulmalıdır. Sağlıklı beslenme alışkanlığı, çocuklara okul ve sosyal hayatta zindelik, başarı getirmektedir. Alışkanlıkların değişmesinin zaman aldığı unutulmamalıdır. Yaz boyunca serbestçe yemeye alışan çocuğun, sağlıklı bir beslenmeye geçmesi için zaman gereklidir. Bu konuda ailelere düşen, onlara karşı sabırlı ve destekleyici bir yaklaşım izlemeleridir.