Bu 'A.Ş.K' pek de bildiğiniz gibi değil!
20'li yaşlardaysanız ve bayansanız; ağrı, kabızlık, ve şişkinlik gibi şikayetleriniz varsa sizin için 'A.Ş.K' sinyal veriyor demektir. Günümüz hastalıklarından biri olan IBS'yi Prof. Dr. Cengiz Pata'dan öğrenelim.
IBS şişkinlik, gaz ve dışkılama bozukluğu, karın bölgesinde
huzursuzluk hissi ve karın ağrısı gibi belirtiler gösteriyor.
Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Gastroentereloji uzmanı Prof. Dr.
Cengiz Pata, hastalığın kod adının "A.Ş.K." olduğunu söylüyor.
Çünkü sendromu en iyi anlatan üç belirti, ağrı, şişkinlik,
kabızlık, kısacası A.Ş.K.
Stres arttıkça, IBS
alevleniyor!
"Psikiyatrik bir hastalık" değil. Fakat bazı psikolojik ve
psikososyal faktörlerin tetikleyici olduğu düşünülüyor. Prof. Dr.
Pata, "Günlük stres arttıkça, hastalık karşımıza daha sık çıkıyor.
Bazen hastalar son derece keyifli oldukları, tatillerde dahi
IBS'den çekebiliyor. Hastaların büyük çoğunluğu stresin belirtileri
tetiklediğinden bahseder" diyor. Depresyon-anksiyete, somatoform
bozukluk (fiziksel neden olmadan hastalık belirtileri ortaya
çıkması), yaşam stresinin de etkili olduğu biliniyor. Ayrıca göç
eden toplumlarda, fiziksel veya seksüel suistimale uğrayanlar da
yine daha sık görülüyor. Yaşam boyu farklı zamanlarda etkili olan
başka psikolojik stresler etkili olabiliyor. Eşle geçimsizlik,
okulda veya işte sorun yaşamak gibi. Bunlar gerginlik, anksiyeteye
yol açıyor.
Prof. Dr. Pata, IBS'lilerin beyindeki ağrı algılama
merkezlerinin daha çok çalıştığını söylüyor. Ağrı eşikleri daha
düşük. Ayrıca bu kişiler, bağırsaklardaki gaza daha hassas.
Başkasında ağrı yapmayan gaz, bunlarda ciddi sıkıntı yaratıyor.
Sorunun kadınlarda daha sık görülmesi iki nedene bağlanıyor.
İlki kadınların ağrı algısı daha fazla. İkinci suçlu progesteron
hormonu. Nitekim yumurtlama dönemlerinde kadınların IBS şikayetleri
artıyor.
Tek ilaç
yetmeyebilir
Nedeni ve mekanizması tam olarak bilinmediği için çok etkili ve
kesin tedavisi henüz bulunmuyor. Tedavide esas, kişiyi rahatsız
eden bulguların kontrol altına alınması. Bunun için şikayetleri
tetikleyen sebepler araştırılıp bunlardan uzak kalınması
öneriliyor. Şikayetin türüne göre bağırsak spazm gidericiler, gaz
azaltıcı ilaçlar, ağrı kesiciler, antidepresan tedaviler, dışkıyı
yumuşatıcı ilaçlar ve yaşam tarzında yapılan değişiklikler kişiye
özel olarak düzenlenen tedavide önemli bir yere sahip.